Xornada herpetolóxica en Naraío

  Había dez anos que buscaba a Lagartixa da serra (Iberolacerta monticola) nas cuadrículas NJ71 e NJ81, moi próximas a Ferrol e onde había rexistros antigos da especie. Cansado de non atopala hai uns días chamaba a Pedro Galán para consultarlle ao respecto e, amablemente, orientoume para poder localizala no val do río Castro.



      Unha das vantaxes de non poder desprazarme moito fóra de Ferrol é que aproveitas para visitar lugares que non coñecías ou que había moitos anos que non visitabas, como é o val do río Castro, integrado na ampla zona L.I.C Castro-Xuvia. Desgrazadamente o panorama mudou moitísimo e apenas quedan restos -moi degradados xa- das magníficas fragas que coñecín hai trinta anos. Hoxe esa peste ecolóxica que supón o maldito eucalipto chega ata a mesma beira do río, onde resiste como pode algún reduto de bosque galería.

    A torre do castelo preside o entorno.


    Desde a altura alvíscase mellor a pequena represa cosntruída no lugar e que converte ese ponto nun lugar idóneo para odonatos e para certos anfibios (haberá que voltar máis adiante)


    Foi no tellado de pizarra da casa que había xunto ao castelo onde achei varios exemplares de Lagartixa da serra, que tantos anos levaba procurando.


  Unhas raiolas de sol despertaron varias bolboretas, como este satírido que, se os expertos non me corrixen, podemos dar por Pararge aegeria, especie moi madrugadora e habitual nestes entornos de ribeiras fluviais.


  Unha Cobra lagarteira común (Coronella austriaca) aproveitaba o sol da mañá para coller folgos sobre o vello muro de pedra.


    Os ofidios nunca foron abondosos polo Norte galego. Contamos con poucas especies e con baixas densidades (o clima tan ventoso, fresco e húmido non axuda moito). Pero nos últimos anos rarificáronse moito máis e agora as citas de cobras adultas activas son realmente difíciles de conseguer. A histórica antipatía e odio que teñen os galegos do rural cara elas fai que todos os encontros acaben de maneira fatal para a pobre serpe. Ademáis a transformación brutal do hábitat, os incendios en matogueiras litorais e os numerosos atropelos nas estradas están provocando un severo declive das suas poboacións, como puidemos comprobar durante os traballos de campo para os diferentes Atlas que estivemos a facer os colegas herpetólogos.

  Para diferenciar a Cobra lagarteira común da meridional (Coronella girondica) o mellor é fixarse nas escamas supralabiais. Na seguinte foto podemos apreciar que (comezando polo fociño) a terceira e a cuarta son as que están en contacto co ollo. Na meridional serían a cuarta e a quinta. Hai outros rasgos diagnósticos pero éste penso que é o máis doado de lograr cunha foto no campo.


  Na comarca de Ferrol a Coronella girondica está presente na costa do concello de Ferrol (Doniños-San Xurxo-Cobas), aínda que me informaron dunha cita nun lugar moito máis fresco e interior como é a Serra do Forgoselo (Fran Nieto, comunicación persoal).  Pola miña parte busqueina alí pero non a atopei, pero atopar ofidios é unha das actividades herpetolóxicas maís complicadas nestas húmidas terras do noroeste do noroeste, que diría un amigo.